İşletmelerde Mesleki Eğitim Gören Stajyer ve Öğrencilere Ücret Ödenmesi Hakkında

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’un 25. Maddesine göre; “Aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere işletmeler tarafından ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar,düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. Ancak, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında staj veya tamamlayıcı eğitim gören öğrencilere asgari ücretin net tutarının; yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde otuzundan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde onbeşinden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde otuzundan aşağı ücret ödenemez”denilmektedir. 

Buna göre mesleki eğitim gören stajyerler(Örneğin 308 sayılı Kanun kapsamında staj yapan sağlık meslek lisesi öğrencileri, diğer meslek lisesi öğrencileri ve ya üniversite öğrencilerine işveren yani staj yaptıkları işletme tarafından ücret ödenmesi gerekmektedir.

Eğer staj yapılan yerde 20 ve üzeri personel çalışıyorsa ödenecek ücret miktarı net asgari ücretin yüzde 30'u olacak olup 20'nin altında personel çalışan yerlerde yapılacak stajlarda stajyerlere net asgari ücretin yüzde 15'i oranında ücret ödenmesi gerekecektir. 

Ancak uygulamada bu ücretlerin ödenmediği ve bu konunun yargıya taşındığı görülmektedir. 

Bu konuda dava açılırken ilk dikkat edilecek husus görev konusudur. Buna göre davalar idari yargıda değil adli yargıda görülecektir. Yine stajyer ve işletme arasındaki uyuşmazlık bir İş Hukuku uyuşmazlığı olmayıp görevli mahkemeler İş Mahkemeleri değil genel mahkemelerdir.

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 2015/16707 E. 2016/8344 K. Sayılı kararında da; “….a) 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun “Ücret ve Sosyal Güvenlik” başlıklı 25. maddesinin “Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar; aday çırak veya çırağın velisi veya vasisi veya kişi reşit ise kendisi; öğrenciler için okul müdürlüğü ile iş yeri sahibi arasında Bakanlıkça belirlenen esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. (Değişik son cümle: 13/2/2011-6111/64 md.) Ancak, işletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, asgari ücretin net tutarının yirmi ve üzerinde personel çalıştıran iş yerlerinde yüzde 30’undan, yirmiden az personel çalıştıran iş yerlerinde yüzde 15’inden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde 30’undan aşağı ücret ödenemez.” şeklinde olduğu, yine aynı Kanun'un “Mesleki eğitime katılma payı” başlıklı 24. maddesinin son bendinde “....Bu sayının tespitinde görev ve çalışma statüsüne bakılmaksızın iş yerinde 1475 sayılı İş Kanununa tabi olarak çalıştırılan personel sayısı dikkate alınır.” denilmektedir.

Dosya içerisindeki belgelerden, davacının davalı ... Bakanlığına bağlı ... Anaokulu'nda 16/09/2013 tarihli sözleşme ile staja başladığı, yaklaşık 8 ay süre ile staj eğitimi gördüğü, 3308 sayılı Kanun'un 25'inci maddesinde işletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, yirmi ve üzerinde personel çalıştıran iş yerlerinde asgari ücretin net tutarının, yüzde 30’undan, yirmiden az personel çalıştıran iş yerlerinde yüzde 15’inden az ücret ödemesinin olamayacağının açıkça düzenlenmiş olduğu, buna göre iş yerinde çalışan personel sayısının belirlenerek hesaplama yapılması gerekirken, ilçede bulunan davalı ... Bakanlığına bağlı tüm okullar esas alınarak hüküm kurulması, doğru olmamıştır.

b) 3308 sayılı Kanun'un 26. maddesi ve dosyada yer alan sözleşmenin 21. maddesi uyarınca mesleki eğitim gören davacının staj gördüğü sürede izinli veya çalışamadığı sürelerin de araştırılarak, yapılacak hesapta bu hususun da dikkate alınması gerekirken, fasılasız çalıştığının kabulü doğru olmamıştır. Ayrıca icra dosyasında 18/09/2013 tarihli sözleşmeye dayanarak icra takibine başlanılmış olup, takip talebi ile bağlı kalınarak yapılacak hesaba göre bir karar verilmesi gerektiğinden kararın bozulması gerekmiştir.”denilmiştir.

Gerek Kanun gerekse de Yargıtay içtihadından anlaşılacağı üzere stajyerin izinli veya çalışmadığı günler düşülerek fiilen çalıştığı günler için hesaplama yapılacaktır. 

Örnek vermek gerekirse Ocak ayında haftada 3 gün 20'den fazla personel çalıştıran bir işletmede 12(çalışılan gün)x16.03(günlük asgari ücretin yüzde 30'u)= 192,37 TL ücret alması gerekecektir.