İşçilik Alacaklarının İcra Takibine Konulması

Bilindiği üzere iş davalarında işçi lehine hükmedilen alacaklar çoğu zaman brüt olarak hüküm altına alınmakta kesintilerin infaz aşamasında dikkate alınmasına karar verilmektedir. İcra takibinde ilk olarak mahkemenin alacakları brüt olarak mı hüküm altına aldığına bakılmalı, eğer öyleyse gerekli kesintiler yapılarak alacaklar nete çevrilmeli ve bu miktarlar üzerinden takibe geçilmelidir. Peki hangi alacaklardan hangi kesintiler yapılır. Bir tabloyla açıklamaya çalışalım;

Alacak Türü	Damga Vergisi Kesilir (binde 7,59)	SGK primleri Kesilir (yüzde 15)	Gelir Vergisi Kesilir (yüzde 15)
Kıdem Tazminatı	Evet	Hayır	Hayır
İhbar Tazminatı	Evet	Hayır	Evet
Ücret Alacağı	Evet	Evet	Evet
Fazla Çalışma Ücreti	Evet	Evet	Evet
UBGT Ücreti	Evet	Evet	Evet
Hafta Tatili Ücreti	Evet	Evet	Evet
Yıllık İzin Ücreti	Evet	Evet	Evet

Bu tabloyu örneklerle açıklamaya çalışalım. 

Örneğin işçinin kıdem tazminatı brüt 1000 TL olarak hüküm altına alınmışsa bu miktarı nete çevirmek için yalnızca binde 7,59 damga vergisi kesilecektir. Buna göre damga vergisi miktarı 7,59 TL olacak, bu miktar düşüldükten sonra işçinin net kıdem tazminatı 992,41 TL olacaktır.

Örneğin işçinin ihbar tazminatı brüt 1.000 TL olarak hüküm altına alınmışsa bu miktarı nete çevirmek için damga vergisi ve gelir vergisi kesilecektir. Buna göre damga vergisi miktarı 7,59 TL, gelir vergisi miktarı ise 150 TL olacak, bu miktar düşüldükten sonra net ihbar tazminatı 842,41 TL olacaktır.

Ücret, fazla çalışma, UBGT, Hafta Tatili ve Yıllık İzin Ücreti alacaklarının nete çevrilmesi ise tümü için aynıdır. Bu bakımdan tek bir örnek yeterli olacaktır. Örneğin işçinin fazla çalışma ücreti brüt 1.000 TL olarak hüküm altına alınmışsa bu miktarı nete çevirmek için öncelikle bu miktardan yüzde 15 SGK primi kesilir. Bu prim kesildikten sonra kalan miktar üzerinden gelir vergisi kesilir. Buna göre 150 TL SGK primi düşüldükten sonra kalan 850 TL üzerinden hesaplanan gelir vergisi 127,5 TL'dir. Brüt tutardan hesaplanan damga vergisi ise 7,59 TL olarak bulunacaktır. 150 TL SGK primi, 127,5 TL gelir vergisi ve 7,59 TL damga vergisi düşüldükten sonra işçinin net fazla çalışma ücreti 714,91 TL olacaktır.

NOT: Gelir vergisi oranları gelire göre artmaktadır. Buna göre hükmedilen alacak miktarına göre gelir vergisi oranı değişebilecektir.

NOT 2: Yukarıda uygulamada en sık karşılaşılan alacaklar belirtilmiş olup daha ayrıntılı bilgi içinhttp://www.alomaliye.com/ssk_vergi_kesinti_tablosu.htm adresi ziyaret edilebilir.

Brüt olarak hükmedilen alacakların nete çevrilmeden takibe konulması icra takibinin şikayetine neden olmakta, şikayet üzerine icra emri düzeltilmekte ve işçiler vekalet ücreti ödemek zorunda kalarak mağdur olmaktadırlar.

Meslektaşlarımızın ve ya davasını kendi takip eden vatandaşların sıklıkla düştüğü yanılgılardan biri de mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının belirlenmesidir. Uygulamada gördüğümüz kadarıyla bazı takiplerde bu oran Merkez Bankası’nın bildirdiği yüzde 18 olarak belirtilerek yüksek faiz hesaplanmakta bu da takibin şikayet edilmesine yol açmaktadır. Oysa bilindiği üzere kıdem ve ücret alacaklarına uygulanacak faiz mevduata fiilen uygulanan faizdir. Bu oran da yüzde 8,5-11 arasında değişmektedir. İşçi alacaklarını takibe koyacak meslektaşlarımızın bu oranlar arasında faiz uygulanması olası bir şikayeti engelleyecektir.

Örnek olması bakımından Ziraat Bankası'nın 1994'ten beri uyguladığı mevduata uygulanan en yüksek faiz oranları için tıklayınız